Situatie rond Hemriker sluis in 1832


Bovenstaande kaart geeft de situatie rond de Hemriker sluis weer zoals die was in 1832, het jaar waarin het kadaster werd opgericht. Duidelijk is de verkaveling van het dorp te zien in zg. uitgangen, evenwijdig lopende stroken land lopende van het Koningsdiep tot de grens met de voormalige gemeente Schoterland, nu Heerenveen.
Ter vergelijking een bovenaanzicht van de huidige situatie:



Op uitgang 1 was de grond in 1832 grotendeels in eigendom van Alle Wytzes van der Sluis (1759-1841, de grootvader van Alle Jans), met uitzondering van het perceel met huis en tuin (paars aangegeven) dat in bezit was van jonkheer Van Eysinga. Op 12 mei 1849 koopt Alle Jans het perceel van de douarière Van Eysinga, Eritia barones van Lijnden, voor fl.1500. De verdere geschiedenis van het perceel vindt u hier.


Huidige situatie uitgang 1


Van uitgang 2 was Tjaltje Wytzes van der Sluis (1751-1836), oudtante van Alle Jans en weduwe van haar neef Otte Ibeles, eigenaar en bewoner. Vermoedelijk is dit de boerderij waar in nog een generatie eerder veenbaas en vallaatsman Wytze Jans woonde. In 1841 werd hier de nog bestaande rentenierswoning gebouwd, waarvan de geschiedenis hier te volgen is.


Huidige situatie uitgang 2


Perceel 3 en het daaropstaande huis was ook in het bezit van Alle Wytzes. De woning is in 1888 afgebroken en herbouwd dichter bij de vaart en afgebroken in de jaren '50.
Op de volgende uitgang, weer in bezit van Alle Wytzes, bevinden zich in 1832 twee boerderijen, waarschijnlijk bewoond door Alle Wytzes en zijn zoon Jan Alles. Boerderij 4 is later afgebroken, aan de westkant van dit perceel staat nu een woning, in 1904 gebouwd door de familie Billenkamp.


Huidige situatie uitgang 4


Pier Jans bouwde een nieuwe boerderij op perceel 5. Hij kreeg ook in 1856 van zijn vader 'het huis daar ik woon en over de ... met het land daar agter en de kamp land van Baumfalk voor huis' toebedeeld. De geschiedenis van de percelen 4 en 5 vindt u hier.


Huidige situatie uitgang 5


Op perceel 6 tenslotte stichtte Pier Jans eerst een cichoreifabriekje, in 1890 omgezet in een particuliere zuivelfabriek, 'De Nijverheid'. In 1904 werd de fabriek coöperatief, nog weer later een grasdrogerij.


De Nijverheid


De percelen met * waren in 1832 ook eigendom van Jan Alles van der Sluis.

De op de kaart zichtbare wijken zijn van oost naar west: de Wolterswijk, Raadsheerswijk, Meinewijk (later Nieuwe Verlaatsterwijk), Werfswijk en Kerkewijk.